11-12-2019
Verhalen uit de Griekse en Germaanse mythologie waren voor veel componisten een rijke bron van inspiratie. De komende weken zal ik voorbeelden hiervan presenteren. Vandaag de mythe van Orpheus. Deze zoon van Apollo was een zeer begenadigd fluitspeler. Niemand kon zijn spel weerstaan. Zijn vrouw Eurydice kwam echter op jonge leeftijd om het leven door de beet van een slang en daalt af naar de onderwereld, geregeerd door Hades. Orpheus is ontroostbaar en besluit naar de onderwereld af te reizen om zijn vrouw weer te zien. Hij weet Hades met zijn fluitspel zodanig te betoveren dat hij bereid is Eurydice te laten gaan. Hij stelt daarbij één voorwaarde: Eurydice moet op weg naar de bovenwereld achter Orpheus blijven en Orpheus mag niet omkijken. Uiteraard lukt dat Orpheus niet en daarmee verliest hij zijn vrouw voor eeuwig. Terug in de bovenwereld wil hij alleen nog maar dood zijn om weer verenigd te worden met zijn vrouw. Uiteindelijk lukt hem dat als hij door een groep vrouwen, dronken van een bacchanaal, in razernij wordt omgebracht.
De Duitse componist Christoph Willibald Gluck (1714-1787) heeft dit verhaal tot een opera Orfeo ed Euridice verwerkt. Uit die opera het stuk Reigen seliger Geister. Dit is het moment waar Orpheus probeert met zijn fluitspel Hades te bewegen zijn vrouw weer terug te sturen naar de bovenwereld. Je hoort Karlheinz Zoeller op fluit en de Berliner Philharmoniker o.l.v. Herbert von Karajan.