25-12-2019
Ergens in de middeleeuwen ontstond het verhaal van de jonge Tristan. Hij reist naar Ierland om de hand van de prinses Isolde te vragen voor zijn oom, koning Mark van Cornwall. Na een draak te hebben gedood die het land verwoest, slaagt hij in zijn missie. Op de thuisreis drinken Tristan en Isolde, bij toeval, het liefdesdrankje dat de koningin voor Isolde en koning Mark heeft klaargemaakt. Hierdoor zijn de twee aan elkaar gebonden door een onvergankelijke liefde.
Uiteraard is Mark hier niet zo blij mee en gaat op jacht naar ze. Hij krijgt ze te pakken en besluit ze te straffen. Isolde wordt aan een bende lepralijders gegeven en Tristan wordt tot de brandstapel veroordeeld. Tristan, op weg naar de brandstapel, ontsnapt door een wonderbaarlijke sprong uit een kapel op de kliffen en redt Isolde van de bende. De geliefden vluchten het bos van Morrois in en blijven daar tot Mark hen op een dag met een zwaard tussen hen in slaap ziet vallen. Kort daarna sluiten ze vrede met Mark, en Tristan stemt ermee in om Isolde aan Mark terug te geven en het land te verlaten. Als Tristan naar Brittanië terugkeert, trouwt hij met een andere Isolde, maar hij maakt haar alleen in naam tot zijn vrouw. Op een dag raakt hij gewond door een vergiftigd wapen. Hij stuurt een schip naar de andere Isolde, die hem alleen kan genezen. Als ze ermee instemt te komen, krijgt het schip waar ze aan boord gaat een wit zeil; als ze weigert, een zwart. Zijn jaloerse vrouw, die zijn geheim heeft ontdekt en het schip ziet naderen waarop Isolde haar geliefde te hulp schiet, vertelt hem dat het een zwart zeil draagt. Tristan, die zijn gezicht naar de muur draait, sterft en Isolde, die te laat komt om haar liefde te redden, geeft haar leven op in een laatste omhelzing. Een wonder volgt op hun dood: twee bomen groeien uit hun graf en verstrengelen hun takken zodat ze op geen enkele manier kunnen worden gescheiden.
Dit wat wonderlijke verhaal is door Richard Wagner op muziek gezet in een opera. Op zijn Wagners duurt die opera ongeveer 4 uur. Het heeft de kenmerken van Wagners muziek, tamelijk bombastisch en lang uitgesponnen aria’s. Ik heb gekozen voor een twee delen eruit, de prelude (de ouverture) en Liebestod, de aria waarmee de opera eindigt en waarin Isolde haar geliefde beweent.
De uitvoering is door een orkest o.l.v. Wilhelm Furtwängler. Soliste in Liebestod is de Noorse sopraan Kirsten Flagstad. Hoewel dit niet echt muziek is voor bij de Kerstdis, evengoed een zalig Kerstmis toegewenst!