14-11-2018

De zaagplaat van deze week neemt jullie mee naar het Midden Oosten, en wel naar de sprookjes van 1001 nacht. Het verhaal moge bekend zijn. Een sultan is bedrogen door zijn vrouw en doodt haar. Hij vertrouwt vrouwen daarna niet meer, maar wil wel getrouwd zijn. Dus hij trouwt iedere dag een nieuwe bruid die hij in de nacht, na het consumeren van het huwelijk (zoals dat zo mooi heet), ombrengt. Een prinses, Sheherazade, kan dat niet aanzien en biedt zichzelf aan als bruid. Na de huwelijksconsumptie begint ze een verhaal te vertellen, maar eindigt die met een cliffhanger. De sultan is dan zo benieuwd naar de afloop dat hij haar laat leven. De tweede nacht vertelt ze het slot, maar begint direct weer met een nieuw verhaal, enzovoort et cetera, tot de 1001 nachten vol zijn en de sultan haar verder laat leven. Literatuur-technisch gezien heet dat een raamvertelling (heb ik ooit van pater Bromberg geleerd).

De Russische componist Nikolaj Rimski-Korsakov (1844-1908) heeft deze raamvertelling op muziek gezet onder de titel Sheherazade. Uit dat werk heb ik gekozen voor het eerste sprookje “The Sea and Sinbad’s Ship”. Het stuk begint met het thema van de sultan, krachtige tonen in het koper. Daarna volgt het thema van Sheherazade, lieflijke tonen op een viool. Deze twee thema’s komen gedurende het hele werk steeds weer terug.

De Wiener Philharmoniker staat onder leiding van de Russische dirigent Valeri Gergiev. Je kunt, als je tijd hebt, het hele stuk doorluisteren (rond 45 minuten totaal). Ieder sprookje heeft zijn eigen sfeer, veelal herkenbaar Oosters.

Veel luisterplezier!