07-04-2021

Na al het passiegeweld van de afgelopen week weer een terugkeer naar de seculiere muziek. Deze week een werk van de Franse componist Gabriel Fauré (1845-1924), de orkestsuite Pelléas et Mélisande. Deze suite is een uittreksel van de muziek die hij geschreven had voor het gelijknamige toneelstuk bij een uitvoering ervan in 1898 in Londen. Dit toneelstuk van de Belgische schrijver Maurice Maeterlinck, werd gepubliceerd in 1892. Uit de Wikipedia een synopsis:

“Golaud vindt Mélisande bij een beek in het bos. Zij heeft haar kroon in het water verloren, maar wil hem niet terughalen. Ze trouwen, en ze wint meteen de gunst van Arkël, Golauds grootvader en koning van Allemonde, die ziek is. Ze begint zich aangetrokken te voelen tot Pelléas, Golauds broer. Ze ontmoeten elkaar bij de fontein, waar Mélisande haar trouwring verliest. Golaud krijgt argwaan jegens de geliefden, laat zijn zoon Yniold hen bespioneren en ontdekt dat ze elkaar liefkozen, waarop hij Pelléas doodt en Mélisande verwondt. Zij sterft later na de geboorte van een abnormaal klein meisje.”

Behalve Fauré hebben meerdere componisten inspiratie gevonden uit dit verhaal. Claude Debussy schreef een opera Pelléas et Mélisande en Arnold Schönberg en Jean Sibelius hebben symfonisch werk gecomponeerd onder dezelfde titel.

De suite van Fauré kent vier delen:

1. Prélude
2. Fileuse
3. Sicilienne
4. La mort de Mélisande

Ik heb gekozen voor een uitvoering van het hr-Sinfonieorchester o.l.v. François Leleux

14-10-2020

Jean-Baptiste Racine (1639-1699) was een Franse schrijver van toneelstukken, voornamelijk drama. Hij was een tijdgenoot van Molière en Corneille. Onder veel meer maakte hij ook een vertaling van één van de metten in het brevier (een boek waarin voor de verschillende perioden op een dag gebeden staan die dan kunnen worden uitgesproken), het Consors paterni luminis (O Licht van het Licht). Metten zijn gebeden die rond drie uur ’s ochtends worden uitgesproken. Het leeft nog voort in onze uitdrukking “korte metten maken”: monniken vonden het niet aangenaam op zo’n vroeg tijdstip de metten te bidden en raffelden het daarom vaak af om maar snel klaar te zijn.

De tekst van Jean Racine werd in 1864 door Gabriel Fauré (1845-1924) op muziek gezet voor koor, begeleid door een orgel of een strijkorkest. Zo ontstond het Cantique de Jean Racine. Aanleiding was een compositie prijsvraag van het École Niedermeyer de Paris. Hij won die prijsvraag met dit werk.

De eerste keer dat ik dit werk hoorde was ik verrast door de aparte schoonheid ervan. Ik had het daar toen met ma over en het bleek toen dat ma dit diverse malen heeft gezongen met één of meer van de koren waarin ze zat. Dat gaf uiteraard het werk nog meer waarde voor mij.

Ik heb gekozen voor een uitvoering door het Choeur de l’Orchestre de Paris, begeleid door het Orchestre de Paris o.l.v. Paavo Järvi. Bedenk bij het beluisteren dat Fauré 19 jaar was toen hij dit componeerde!

03-07-2019

In september 2002 heb ik een blauwe maandag meegespeeld bij het Tegels Symfonieorkest. In die tijd repeteerden ze o.a. het Requiem van de Franse componist Gabriel Fauré (1845-1924). Zijn bedoeling met deze mis was het weergeven van gevoelens van eeuwige rust voor de overledene en vertroosting bij de nabestaanden. Hoewel de fagotpartij van dit stuk niet erg interessant is werd ik wel direct gegrepen door dit werk. Zozeer zelfs dat ik jaren heb gedacht dat dit werk bij mijn uitvaart gespeeld moest worden. Later kwam ik echter een nog mooier Requiem tegen en misschien introduceer ik dat ooit nog eens als zaagplaat. Maar nog steeds kan ik ademloos luisteren naar dit werk en genieten van de schoonheid ervan.

Het werk bestaat uit 7 delen. Deel 1 t/m 6 zijn de gebruikelijke delen van een requiemmis:

• Introïtus en Kyrie
• Offertorium
• Sanctus
• Pie Jesu
• Agnus Dei
• Libera me

Deel 7, het In Paradisum, hoort bij de feitelijke begrafenis.

De uitvoering is door het Atlanta Symphony Orchestra & Chorus o.l.v. Robert Shaw. Ik hoop dat jullie er net zoveel plezier aan beleven als ik steeds heb bij dit werk.

24-04-2019

Deze week een kort stuk van de Franse componist Gabriel Fauré (1845-1924), de Pavane (opus 50). Een pavane is een langzame dans, ontstaan in de Renaissance. Volgens de Wikipedia omschreef Fauré het stuk als “elegant, maar verder niet belangrijk”. Het is geschreven in 1887. Oorspronkelijk is het stuk geschreven voor piano. Er bestaan twee versies voor orkest, een met en een zonder koor. In de orkestversie is een belangrijke rol weggelegd voor de fluit. De fagot is op een aantal plaatsen leidend in het thema en heeft ook een mooie tegenmelodie op andere plekken.

Fauré voerde het stuk op piano veel sneller uit dan je tegenwoordig hoort in de orkestversie. Van alledrie de versies heb ik een link toegevoegd. Bepaal zelf maar welke versie je het mooiste vindt.

Het is onbekend wie de versie zonder koor hier uitvoert. De versie met koor wordt uitgevoerd door het koor en orkest van Halle o.l.v. Maurice Handford. De uitvoering voor piano solo, uitgevoerd door Fauré himself in een opname uit 1913, duurt 2 minuten korter dan de orkestversies.