Pyotr Ilyich Tchaikovsky. Pianoconcert nr. 1 in bes, op. 23

29-09-2021

Deze week blijf ik bij de componist van vorige week, Pyotr Ilyich Tchaikovsky (1840-1893), en wel met zijn bekende pianoconcert nr. 1. Hij begon met het schrijven van dit werk in 1874 en het beleefde in 1875 zijn première. Heden ten dage is het een van de meest bekende en ook meest uitgevoerde concerten. Maar in de Wikipedia kun je lezen dat het werk niet direct een groot succes was: “Tchaikovsky was bij het schrijven van het pianoconcert een beetje aarzelend, wat toe te schrijven was aan het gebrek aan zelfvertrouwen in het schrijven van de voor hem nieuwe muziekvorm: het pianoconcert. Toen hij het werk in februari 1875 eenmaal af had, bracht hij het naar de pianist Nikolaj Rubinstein voor commentaar. Rubinstein hoorde het concert met schrik in het hart aan en maakte het werk daarop zorgvuldig met de grond gelijk. De muziek was te plompverloren en onhandig gecomponeerd en moest maar geheel herschreven worden. Tchaikovsky verliet hierop Rubinsteins vertrek en zwoer geen noot aan het pianoconcert te wijzigen. Deze belofte maakte hij waar. Hans von Bülow speelde de première te Boston op 25 oktober 1875 tijdens een tournee door de Verenigde Staten van Amerika. Amerikaanse critici waren evenmin tevreden met het concert. Het was te moeilijk om ooit populair te worden. In Moskou waren ze ook niet al te blij met het concert na de première. Het werk moest echter even op de mensen inwerken en al gauw bedaarden de gemoederen. Het concert werd een klassieker, waarbij zelfs Nikolaj Rubinstein van mening veranderde.”

Het werk bestaat uit drie delen. De start is overrompelend en trekt je direct de muziek binnen. Dat blijft zo in het zeer mooie langzame tweede deel en de afsluitende rondo. Ik vermoed dat dit werk al wel bekend is bij jullie, maar het verveelt nooit hiernaar te luisteren.

Ik heb gekozen voor een uitvoering met de Chinese pianist Lang Lang, begeleid door het Orchestre de Paris o.l.v. Paavo Järvi.