MOOC en varianten: een jungle?

Terwijl Sebastian Thrun, een van de oprichters van MOOC-platform Udacity, twijfels lijkt te hebben over zijn geesteskind (lees het interview en lees ook een reactie van Audrey Waters), is er langzamerhand ook een steeds grotere diversiteit aan varianten van MOOC’s aan het ontstaan. Zie het volgende rijtje (met verwijzingen naar informatie over de inhoud die achter de term zit):

• MOOC: Massive Open Online Course (deze omschrijving wordt regelmatig aangepast)
• mOOC: Micro Open Online Course (minicursussen, aangeboden door de OER University)
• SPOC: Small Private Online Course (Online cursus, veelal gesloten (geen inschrijvingen van andere dan eigen betalende studenten)).
• SOOC: Selective Open Online Course (SPOC, maar zonder beperking aan inschrijvers, echter wel een selectieproces om te komen tot een gelimiteerd aantal deelnemers)
• DOCC: Distributed Open Collaborative Course (MOOC met een didactiek van samenwerking tussen deelnemers, uitgaande van gedistribueerde expertise. Lijkt veel op de cMOOC)
• LOOC: Local Open Online Course (afgeleid van een MOOC, maar online aangeboden aan de community van eigen studenten; eventueel met aanpassingen. Buiten de community is de cursus niet beschikbaar)
• MOOR: Massive Open Online Research (MOOC, maar met een substantiële research component in de cursus, bijvoorbeeld door deelnemers tijdens de cursus de gelegenheid te geven bij te dragen aan lopende research projecten)
• ROOC: Regional Open Online Course (MOOC met een regionale uitstraling, bijvoorbeeld blijkend uit de taal of de cases. Wordt in de verwijzing als een toepassing van MOOC’s voor HBO-instellingen gezien)

Naast deze varianten van MOOC’s is er voor een MOOC zelf ook een taxonomie voorgesteld die uitgaat van de didactiek achter de MOOC en die ieder op zich weer kan leiden tot varianten van een MOOC. De typologie gaat van transferMOOC (waarbij een bestaande offline cursus via een MOOC platform online beschikbaar wordt gesteld) tot cMOOC.
De openheid van een MOOC is een aspect waar ook discussie over blijft bestaan. Zo heb ik in een vorige blogpost de opvatting van de Hewlett Foundation al vermeld waarin de beperkte openheid (alleen vrij beschikbaar, maar materialen niet aanpasbaar) wordt bekritiseerd. Pierre Gorissen zet ook vraagtekens bij de openheid van een MOOC (waarbij in een comment bij die post Rita Kop stelt dat de originele cMOOC in 2008 een duidelijke definitie gaf die werd verwaterd bij de opkomst van de xMOOC). De badge die hij voorstelt om een MOOC te karakteriseren (en in feite aan te geven met welke van de varianten zoals hierboven genoemd, je te maken hebt) zou mijns inziens veel helpen.
De terminologie is zeker niet uitgekristalliseerd (zo zijn er nu al verschillende opvattingen over SPOC waarbij het onderscheid met een SOOC niet wordt gemaakt) en wellicht dat ik er ook enkele over het hoofd heb gezien. Wat deze verscheidenheid aan varianten wel aantoont is dat er druk geëxperimenteerd wordt met het concept van (al dan niet) open en online onderwijs. En dat is alleen maar goed, zeker zolang het uiteindelijke doel (verbetering van de kwaliteit van onderwijs en betere toegang tot kwalitatief goed hoger onderwijs voor iedereen in de wereld) niet uit het oog wordt verloren. Dan maakt het ook niet zoveel uit onder welk acroniem de cursus door het leven gaat.