Open Education in 2014

In deze rustige dagen tussen Kerst en Oud en nieuw tijd voor een vooruitblik naar wat 2014 gaat betekenen voor Open Education in het Nederlandse hoger onderwijs. Behalve de sfeer van deze dagen die noodt tot terugblikken en vooruitkijken is een aanleiding ook het verschijnen van een preview op het jaarlijkse Horizon rapport dat New Media Consortium (NMC), in samenwerking met het Educause Learning Initiative, uitbrengt. In dat rapport worden key trends, uitdagingen en belangrijke ontwikkelingen geschetst. Het volledige rapport zal worden gepubliceerd in februari 2014. De preview beschrijft work in progress. De ontwikkelingen zijn te volgen op de speciale wiki die hiervoor is ingericht.
Het rapport heeft een horizon van 5 jaar. Inzoomend op 2014 worden de volgende issues geïdentificeerd:

• Trends die adoptie van Educational Technology in het hoger onderwijs versnellen: Online, hybride, en collaboratief leren en gebruik van sociale media in het leren;
• Uitdagingen die adoptie van Educational Technology in het hoger onderwijs hinderen: onvoldoende kennis van digitale mogelijkheden bij docenten en relatieve gebrek aan waardering voor onderwijs, vergeleken met waardering voor onderzoek;
• Ontwikkelingen in Educational Technology voor het hoger onderwijs: Flipped Classroom en Learning Analytics.

Opvallend vond ik de afwezigheid van MOOC in deze preview. De enige plaats waar het werd genoemd was onder de “Difficult challenge that we understand but for which solutions are elusive”, bij “Competition from New Models of Education”. Ze merken hierover op “As these new platforms emerge, there is a growing need to frankly evaluate the models and determine how to best support collaboration, interaction, and assessment at scale. Simply capitalizing on new technology is not enough; the new models must use these tools and services to engage students on a deeper level.”.
Het Nederlandse hoger onderwijs heeft in 2013 significante stappen gezet in de adoptie van open education. Het meest zichtbaar zijn de stappen op MOOC-gebied die met name vanuit universiteiten zijn gezet. Maar de negen strategische workshops die SURF in samenwerking met de SIG OER hebben georganiseerd leerden me dat meer en meer HBO-instellingen serieuze plannen ontwikkelen om opener onderwijs te kunnen aanbieden. Ik voorspel dat 2014 het jaar van een zichtbaar opener HBO gaat worden, waarbij die openheid minder met MOOC’s, maar meer met adoptie en publicatie van OER zichtbaar zal worden.
Op MOOC-gebied zal de ontwikkeling in diversiteit van aangeboden modellen doorzetten. Ruim een maand geleden schreef ik al een blogpost hierover en inmiddels is het aantal varianten alweer groter geworden. Leiden gaat experimenteren met een SPOC, Delft experimenteert al met diverse online aanbodvormen en de Open Universiteit ontwikkelt een nieuw onderwijsmodel.
De vraag naar accreditatie en certificering van vormen van open leren door lerenden, en daarmee samenhangend de vraag naar zichtbaar maken van kwaliteit van het aanbod zal in 2014 verder toenemen. Ik verwacht dat deze vraag zowel vanuit het bedrijfsleven (voor inzet van OER en MOOC bij professionaliseringstrajecten) als vanuit de lerenden zal komen. Incidenteel zijn er al meldingen van instellingen voor hoger onderwijs die een vraag naar certificering van MOOC-deelname van individuele studenten krijgen. Initiatieven als de Evidence Hub van OLNET en de OER Research Hub zullen aan belang winnen door deze verwachte ontwikkelende vraag. Beide initiatieven kunnen als basis dienen voor een te ontwikkelen nationale onderzoeksagenda voor Open Education voor het Nederlandse hoger onderwijs. Een dergelijke agenda zou de voor Nederland belangrijke vragen die adoptie van open education in de weg staan moeten adresseren. Deze vragen betreffen de kwaliteit, vindbaarheid, licenties, businessmodellen en human factors. Het zou goed zijn als in 2014 een dergelijke agenda van de grond zou komen.
Tenslotte zal in 2014 de vraag naar ondersteuning bij implementatie van een beleid op open education toenemen. Bij de eerder genoemde strategieworkshops werd deze vraag al meermalen gesteld. SURF heeft hier in haar programma voor Open Education voor 2014 activiteiten voor beschreven.
Een uitdagend jaar ligt in het verschiet! Aan alle lezers veel wijsheid toegewenst in het nieuwe jaar.