Net voor het zomerreces lanceerde minister Bussemaker het voornemen een actieplan op te stellen. Doel is “internationaal talent uit te dagen in Nederland te komen studeren en daarna ook te kiezen voor een carrière in Nederland”. Het CPB berekende dat “zo’n 64% van de masterstudenten in Nederland wil blijven, 16% vertrekt en de rest weet het nog niet. Voor promovendi zijn de cijfers vergelijkbaar.”.
Onderdeel van een dergelijk actieplan kan ook het meer inzetten van online onderwijs (al dan niet open) en MOOC’s zijn. Met name voor MOOC’s wordt de zichtbaarheid van de instelling voor potentieel interessante internationale studenten en onderzoekers als argument genoemd om ermee te starten. Maar het kent ook enkele uitdagingen en potentiële nadelen
- De MOOC’s moeten concurreren met die van de Ivy League universiteiten. Onderscheidend zijn moet dan ofwel gebeuren door een toponderwerp gepresenteerd door een topdocent, ofwel door een onderscheidende didactiek.
- Gegeven de ambities die uit het plan van OCW spreken zal met name gemikt worden op masterstudenten en onderzoekers. Juist in de masterfase komen hoorcolleges minder voor en gebeurt het onderwijs veel meer in andere vormen. Een (x)MOOC geeft dan geen goed beeld van deze fase. Ook dit pleit voor een onderscheidende didactiek die meer overeenkomt met wat in de masterfase gebruikelijk is.
- Er zou met het aanbieden van de MOOC’s kunnen worden gemikt op geschikte bachelorstudenten met de verwachting dat de top daarvan tijdens die fase komt bovendrijven (“funnel-effect”). Deze aanpak is wellicht (te?) inefficiënt. Zijn er gegevens bekend van hoeveel van de huidige internationale studenten in de bachelorfase starten en dan doorstromen naar de master?
- Online aanbieden van vakken (al dan niet open en al dan niet als een MOOC) zou de drempel voor daadwerkelijk inschrijven kunnen verlagen. Maar uiteindelijk gaat het er in het actieplan om talenten daadwerkelijk naar Nederland te halen. Een substantieel gedeelte on campus is daarom essentieel.
Ik denk dat online, al dan niet open, aanbieden van een deel van de masterfase zeker zal helpen bij het realiseren van de doelstellingen van het actieplan. Maar voorzichtigheid daarmee is dus wel geboden.